Αρωματικά Φυτά της Μεσογείου
Σπουδαιότερη εστία πολιτισμού από την αρχαιότητα ήταν η λεκάνη της Μεσογείου, σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και η απλοχεριά της φύσης να την προικίσει με μια πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Οι λαοί της μεσογείου ανέπτυξαν σταδιακά την καλλιέργεια πολλών φυτών μεταξύ των οποίων και πολλών αρωματικών φυτών τα οποία ακόμα και σήμερα θεωρούνται ως βάση της μεσογειακής διατροφής. Σας παρουσιάζουμε τα σπουδαιότερα από αυτά:
Ρίγανη
Η ελληνική ρίγανη θεωρείται η καλύτερη στον κόσμο, έχει έντονο άρωμα και είναι πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ότι η θεά Αφροδίτη προσέφερε τη ρίγανη σε έναν θνητό για να κάνει τη ζωή του καλύτερη, ενώ στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσε σύμβολο χαράς και ευτυχίας. Στην ελληνική μαγειρική η ρίγανη είναι το πιο διαδεδομένο αρωματικό και η γεύση της φέρνει τις πιο έντονες μνήμες του ελληνικού τοπίου. Η ρίγανη πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που αφήνει στο φαγητό έχει και πάρα πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, με κυριότερη (γνωστή φαρμακευτικά) δραστική ουσία την καρβακρόλη. Στην Ελλάδα η ρίγανη είναι αυτοφυής και βρίσκεται σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές. Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα κυρίως στη μαγειρική αλλά και σπανιότερα ως αφέψημα. Είναι το βασικό καρύκευμα των χωρών της Μεσογείου και βασικό συστατικό της Ελληνικής, αλλά και της Ιταλικής κουζίνας.
Θυμάρι
Σύμφωνα με την μυθολογία, στον Τρωικό πόλεμο, οι θεοί μεταμόρφωσαν σε θυμάρι τα δάκρυα της Ωραίας Ελένης, ενώ οι ρωμαίοι στρατιώτες αρωμάτιζαν με θυμάρι το μπάνιο τους για να τονώνουν την ενεργητικότητά τους. Είναι αρωματικό φυτό με πλούσια γεύση και έντονα αιθέρια έλαια, από το θυμάρι παράγεται το, ονομαστό για τις ευεργετικές του ιδιότητες, ελληνικό θυμαρίσιο μέλι . Τα φύλλα του θυμαριού, όταν ξεραθούν, αποκτούν καφεπράσινο χρώμα και αναδύουν το άρωμα τους όταν θρυμματιστούν. Η γεύση τους είναι πολύ δυνατή, ελαφρώς καυστική και πλούσια. Μαζί με τους αποξηραμένους ανθούς χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό για τον αρωματισμό διαφόρων φαγητών σε ψάρια, κρέατα, σε διάφορες σάλτσες, σούπες κ.λπ. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά του λικέρ βενεδικτίνη. Το θυμάρι είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις μέλισσες και το θυμαρίσιο μέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας. Γενικά είναι ένα αρωματικό που δένει με όλα κρεατικά, ψάρια, σάλτσες ακόμα και για αρωματικό ελαιόλαδο. Θα δέσει αρμονικά με τα μανιτάρια και θα αναδείξει τη γεύση της πίτας σας. Δοκιμάστε στη σαλάτα σας ή πάνω σε ψωμί με ελαιόλαδο.
Δενδρολίβανο
Το Δενδρολίβανο είναι γνωστό από την αρχαιότητα και χρησιμοποιείται ως αρωματικό σε πολλά φαγητά κυρίως όμως σε ψητά. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν δώρο της Αφροδίτης και σύμβολο της ομορφιάς. Φυτό εξαιρετικής μυρωδιάς, στα λατινικά σημαίνει δροσιά της θάλασσας. Είναι πυκνόφυλλος και πολύκλαδος θάμνος με ύψος που δε ξεπερνά τα 2 μέτρα. Τα φύλλα του είναι δερματώδη, μικρά , γραμμοειδή και μοιάζουν με πευκοβελόνες. Η πάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα λευκό ή αχνά γκριζωπό. Τα άνθη βρίσκονται κατά ομάδες και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων. Το χρώμα τους είναι μοβ, κυανόλευκο ή και λευκό. Δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη από πότισμα και μπορεί να φυτρώσει και σε βραχώδεις ορεινές περιοχές. Οι βλαστοί έχουν ένα ευχάριστο άρωμα που μοιάζει με αυτό του τσαγιού και η γεύση τους είναι ελαφρώς πικρή και λίγο καυτερή. Οι τρυφεροί βλαστοί και τα φύλλα του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται ως αρωματικό σε πολλά φαγητά. Στα ψητά δίνει μία ιδιαίτερη γεύση. Στη ζαχαροπλαστική το χρησιμοποιούν κυρίως στα γλυκά του κουταλιού. Απαραίτητο συστατικό για μαρινάδες ενώ χρησιμοποιείται και για την παρασκευή αρωματικού ελαιολάδου και ξιδιού. Βάλτε δενδρολίβανο στις πατάτες και ο ουρανίσκος σας θα εκπλαγεί γευστικότατα.
Δυόσμος
Ο δυόσμος χρησιμοποιείται στη ως αρωματικό στη μαγειρική αλλά και ως αφέψημα. Στην αρχαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν και σαν συστατικό αρωμάτων. Ο δυόσμος (επιστημονική ονομασία Mentha spicata, Μίνθη η σταχυώδης) είναι είδος μέντας το οποίο είναι ιθαγενές της Ευρώπης και της Νοτιοδυτικής Ασίας. Πέρα από τη χρήση του ως αντισπασμωδικό, τονωτικό και χωνευτικό βότανο, χρησιμοποιείται για να αρωματίσει διάφορα φαγητά. Συναντάται και με το όνομα ηδύοσμος, όπου και καταγράφονται 13 είδη και 9 παραλλαγές. Ο φρέσκος μπορεί να γίνει τσάι όπως και ο αποξηραμένος. Ο αποξηραμένος συχνά χρησιμοποιείται σε σαλάτες. Χρησιμοποιείται στη ως αρωματικό στη μαγειρική αλλά και ως αφέψημα. Στην αρχαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν και σαν συστατικό αρωμάτων. Κεφτεδάκια και γεμιστά με δυόσμο κάνουν τη διαφορά ενώ δένει απόλυτα στις σάλτσες ντομάτας και τα ζυμαρικά.
Βασιλικός
Ο αποξηραμένος βασιλικός χρησιμοποιείται για να αρωματίσει διάφορα πιάτα κρεατικών και ψαρικών αλλά και σαλάτες και σάλτσες, ταιριάζει αρμονικά με σάλτσες που έχουν ως βάση τη φρέσκια ντομάτα. Ο βασιλικός καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό σε γλάστρες και κήπους και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται αποξηραμένα ως καρύκευμα και αφέψημα. Περιέχουν αιθέριο έλαιο που κύριο συστατικό του είναι η λιναλοόλη και η μεθυλοχαβικόλη και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Στην Ελλάδα είναι από τα πιο κοινά οικιακά φυτά. Χρησιμοποιείται στη λαϊκή φαρμακευτική ως βότανο. Στη μαγειρική χρησιμοποιούνται κυρίως αποξηραμένα φύλλα της πλατύφυλλης ποικιλίας το άρωμα των οποίων μοιάζει λίγο με αυτό του γλυκάνισου. Αρωματίζει διάφορα ψητά, σαλάτες, βραστά, κοκκινιστά, σούπες κ.τ.λ. ενώ ταιριάζει πολύ σε σάλτσες που έχουν ως βάση τη φρέσκια ντομάτα. Στην Ιταλική κουζίνα, η σάλτσα ζυμαρικών πέστο (pesto) έχει για βάση της το βασιλικό.
Η Μαντζουράνα είναι ιθαγενές φυτό των χωρών της Μεσογείου με 6 είδη ποωδών φυτών. Το πιο σημαντικό είδος είναι η μαντζουράνα ορίγανο ή κοινή, το ύψος της φτάνει τα 60 εκατοστά, ο βλαστός είναι τετραγωνικός, πολύκλαδος. Τα φύλλα της είναι μικρά, αντίθετα, χνουδωτά, ωοειδή και έχουν μία χαρακτηριστική όμορφη οσμή λεβάντας. Τα άνθη της είναι μικρά λευκού χρώματος. Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό, συνήθως στο κρέας και το ψάρι, αλλά και ως αφέψημα. Από τα φύλλα του φυτού λαμβάνεται αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό και αντισπασμωδικό ενώ έχει χρήσεις και στην αρωματοποιία. Στην Ελλάδα η μαντζουράνα είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια όπου την χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο κατά στομαχικών και εντερικών ενοχλήσεων. Ο Γαληνός προτρέπει την χρήση της ως χωνευτικού. Σήμερα καλλιεργείται ως καλλωπιστικό και αρωματικό φυτό σε γλάστρες και κήπους. Απολαύστε τη σε τονωτικά ζεστά ροφήματα ή σαν μυρωδικό σε κρέατα, σάλτσες & σούπες.
